ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ការិយាល័យជលផល លោក លៀង សាឡន
- តើសត្វផ្សោតទន្លេអាចរកឃើញក្នុងទន្លេមេគង្គដែលហូរកាត់ប្រទេសកម្ពុជាមានអ្វីខ្លះ?
វាជាផ្សោតទឹកសាប ហៅថា ផ្សោតអ៊ីរ៉ាវ៉ាឌី ដែលយើងហៅថា ផ្សោតមេគង្គ។ ពួកវាអាចរកឃើញនៅតាមអាងទន្លេ ចាប់ពីភូមិកាំពី ក្នុងខេត្តក្រចេះ រហូតដល់ខេត្តស្ទឹងត្រែង ក៏ដូចជានៅតាមព្រំដែនជាមួយប្រទេសឡាវ ប៉ុន្តែពួកវាក៏រស់នៅក្នុងសមុទ្ររបស់ប្រទេសផងដែរ។ សត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គរស់នៅក្នុងក្រុមប្រហែលប្រាំមួយ ដែលជាធម្មតានៅក្នុងអាងទឹកដែលមានជម្រៅជាង១០ ម៉ែត្រ។ វាឈានដល់ប្រវែងដងខ្លួនអតិបរមាប្រហែល ២.៧៥ ម៉ែត្រ ទម្ងន់ប្រហែល១៥០គីឡូក្រាម មានក្បាលមូល និងស្បែកពណ៌ប្រផេះ។ មិនដូចសត្វផ្សោតដែលរស់នៅក្នុងសមុទ្រទេ ពួកវាខ្មាស់អៀនខ្លាំង ហើយមិនចូលទៅជិតមនុស្សទេ។
- វាត្រូវបានកំណត់ថាជាប្រភេទសត្វជិតផុតពូជ ប៉ុន្តែតើអ្វីជាហេតុផលសម្រាប់ការថយចុះនៃចំនួនរបស់វា? ហើយបច្ចុប្បន្នវានៅរស់ប្រហែលជាប៉ុន្មានដែរ?
សត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គបានស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់ប្រហែល ១៤០ ឆ្នាំមកហើយ។ ទីមួយ នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៨៦០ ជាមួយនឹងឧស្សាហូបនីយកម្មនៃការនេសាទនៅក្នុងបឹងទន្លេសាប ហើយបន្ទាប់មកនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០ ជាមួយនឹងការនេសាទលើសចំណុះសម្រាប់ប្រេង។ មូលហេតុចម្បងនៃការស្លាប់របស់ផ្សោតគឺការខូចខាតពីការនេសាទខុសច្បាប់ដោយប្រើសំណាញ់ និងចរន្តអគ្គិសនី និងការបំពុលទឹកពីទូកល្បឿនលឿន។ ការផ្លាស់ប្តូរបរិស្ថាននៅតំបន់ផ្នែកខាងលើនៃទន្លេមេគង្គ ដូចជានៅប្រទេសចិន និងឡាវក៏មានការជះឥទ្ធិពលមិនល្អផងដែរ។ របាយការណ៍ឆ្នាំ ២០១៥ របស់អង្គការ Worldwide Fund for Nature (WWF) បានប៉ាន់ប្រមាណចំនួនសត្វផ្សោតនៅចំនួន ៨០ ក្បាល។ នេះគឺផ្អែកលើការស្ទង់មតិដោយប្រើវិធីសាស្ត្រមួយហៅថា Photo ID Mark Re-sighting។
- តើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងអ្វីខ្លះដើម្បីការពារសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គ?
ទីភ្នាក់ងារជលផល (Fia) ក្នុងក្រសួងកសិកម្ម និងនេសាទ ទទួលខុសត្រូវលើការអង្កេត និងគ្រប់គ្រងជីវិតសត្វក្នុងទឹក។ Fia កំពុងធ្វើការជាមួយ WWF ដើម្បីធ្វើការស្រាវជ្រាវអេកូឡូស៊ីលើសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គ។ អ្វីដែលសំខាន់បំផុតសម្រាប់ការអភិរក្សគឺការពារប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីរបស់សត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គឱ្យនៅជិតបរិស្ថានធម្មជាតិតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ យើងបានបង្កើតតំបន់ការពារដើម្បីការពារមនុស្សកុំឱ្យចូលទៅជិតទីជម្រកពេក។ ពួកគាត់ជូនដំណឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋានពីទីតាំង និងណែនាំកុំឲ្យដាក់អួននៅក្បែរនោះ ហើយកំពុងបង្កើនកិច្ចប្រឹងប្រែងបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់។ ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងនាយកដ្ឋានជលផល និងអង្គការ WWF ចំនួននៃការស្លាប់របស់សត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គក្នុងមួយឆ្នាំត្រូវបានរក្សាទុកត្រឹមតែពីរបីឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ ជាការពិតណាស់ យើងក៏ត្រូវរៃអង្គាសថវិកាសម្រាប់សកម្មភាពនាពេលអនាគតផងដែរ។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដំណើរទេសចរណ៍ធម្មជាតិដើម្បីទស្សនាសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គក្នុងខេត្តក្រចេះ ដែលរៀបចំដោយក្រសួងទេសចរណ៍ មានការពេញនិយមកាន់តែខ្លាំងឡើង។
- មានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុនក្នុងការបង្កាត់ពូជសត្វជិតផុតពូជ និងចិញ្ចឹមពួកវាក្រោមលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រង។ តើអ្នកយល់យ៉ាងណាដែរចំពោះរឿងនោះ?
យើងមិនចាប់យក និងចិញ្ចឹមសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គក្នុងការចាប់យកដូចនៅក្នុងអាងចិញ្ចឹមត្រីនោះទេ ប៉ុន្តែជឿថាវាចាំបាច់ណាស់ក្នុងការការពារបរិស្ថានវិទ្យារបស់សត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គរួមគ្នាជាមួយនឹងធម្មជាតិ។ ក្នុងមួយទសវត្សរ៍កន្លងទៅនេះ ចំនួនភ្ញៀវទេសចរទៅខេត្តក្រចេះបានកើនឡើងជាច្រើនដង ដែលរួមចំណែកធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុករស់ឡើងវិញ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មានបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសថៃផងដែរ ដែលអ្នកទេសចរផ្តល់ចំណីដល់សត្វផ្សោត និងបោះចោលថង់ដែលអាហារនោះចូលមកនៅលើឆ្នេរ។ ផ្សោតដែលមានទម្លាប់ស៊ីចាហួយក៏អាចច្រឡំស៊ីថង់ប្លាស្ទិកនៅលើផ្ទៃទឹក ។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ភ្ញៀវទេសចរដែលមកទស្សនាផ្សោតទន្លេមេគង្គ គឺជាជនបរទេស និងយុវជនកម្ពុជា។ ដើម្បីជួយបង្កើនចំនួនសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គ និងដើម្បីជួយដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទឹកសាប សូមមើលពួកវាដោយស្ងៀមស្ងាត់ និងកុំឱ្យវាស៊ី។
