នៅថ្ងៃមុនខ្ញុំបានស្តីបន្ទោសបុគ្គលិកម្នាក់អំពីរឿងមួយ។ មូលហេតុចម្បងគឺគាត់មិននិយាយពាក្យថា “អរគុណ” ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនបានស្តីបន្ទោសគាត់ទេព្រោះខ្ញុំចង់ឱ្យគាត់និយាយថា “អរគុណ” ។ នេះគឺដោយសារតែខ្ញុំជឿថា អារម្មណ៍ដឹងគុណ និងការគោរពចំពោះអ្នកដ៏ទៃមានសារៈសំខាន់ក្នុងការកសាងទំនាក់ទំនងរបស់មនុស្ស មិនថាអ្នកនៅប្រទេសណាក៏ដោយ។
យូរមកហើយខ្ញុំឆ្ងល់ថាអ្វីជាសេចក្ដីសប្បុរស។ ចម្លើយដែលខ្ញុំបានរកឃើញនៅពេលនោះគឺភាពត្រូវគ្នា។ ជាឧទាហរណ៍ មានរឿងបែបនេះកើតឡើងពីមុនមក។
ឧបមាថាខ្ញុំបានធ្វើអ្វីមួយសម្រាប់នរណាម្នាក់។ ប៉ុន្តែម្នាក់ទៀតហាក់មិនមានអារម្មណ៍អ្វីពិសេសនោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត មនុស្សដូចគ្នាអាចបង្ហាញពីការដឹងគុណដែលមិននឹកស្មានដល់ចំពោះអ្វីមួយដែលអ្នកបានធ្វើដោយមិនបានគិតអំពីវាផង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ខ្ញុំបានគិតថា សេចក្តីសប្បុរសអាចដំណើរការបាន លុះត្រាតែគំនិតនៃសេចក្តីសប្បុរសរបស់អ្នក និងគំនិតនៃសេចក្តីសប្បុរសរបស់អ្នកដ៏ទៃគឺដូចគ្នា។ ខ្ញុំគិតថា បើមានគំនិតមិនស៊ីសង្វាក់គ្នាអំពីភាពសប្បុរស វាអាចបញ្ចប់ដោយភាពរំខាន ឬបង្ខំឱ្យលក់។
ខ្ញុំឆ្ងល់ថាពេលនេះក៏មានការខ្វែងគំនិតជាមួយបុគ្គលិកដែរឬអត់? ខ្ញុំបានគិត។ បើដូច្នេះមែន ប្រហែលជាកំហុសដែលជេរគាត់។
ជាទូទៅ ប្រជាជនជប៉ុនត្រូវបានគេនិយាយថា សហការគ្នាដើម្បីជៀសវាងជម្លោះដែលមិនចាំបាច់ ហើយប្រើពាក្យដូចជា “អរគុណ” និង “ខ្ញុំសុំទោស” ជាញឹកញាប់។ ខ្ញុំបានឆ្ងល់ថាតើខ្ញុំបានបង្ខំប្រព័ន្ធតម្លៃរបស់ជប៉ុនលើពួកគេហើយប្រសិនបើវាគឺជាខ្ញុំដែលខ្វះការគោរព។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្ញុំគិតថាប្រសិនបើនរណាម្នាក់និយាយថា “អរគុណ” មកខ្ញុំ ខ្ញុំនឹងអាចសហការជាមួយពួកគេដោយស្ម័គ្រចិត្ដជាងមុន នៅពេលមានអ្វីមួយកើតឡើង ហើយខ្ញុំឆ្ងល់ថាតើភាពរីករាយនៃការអរគុណគឺមានលក្ខណៈជាសកល។ ទោះបីជាវាមិនដូច្នោះក៏ដោយ ខ្ញុំគិតថាវាជាការប្រសើរក្នុងការដឹងពីសេចក្តីអំណរនៃការដឹងគុណ ប៉ុន្តែខ្ញុំឆ្ងល់ថាតើវាប្រសើរជាងកុំបង្ខំតម្លៃរបស់ខ្ញុំលើអ្នកដ៏ទៃ ហើយគោរពតាមទស្សនៈផ្សេងគ្នារបស់ពួកគេឬអត់។ ខ្ញុំកាន់តែគិតអំពីវា ខ្ញុំកាន់តែមិនដឹងថាអ្វីត្រូវ។
ក្វាន់ស៊ី ធ្លាប់និយាយថា “កាលណា ជង្រុកពេញ មនុស្សម្នាក់ស្គាល់ភាពថ្លៃថ្នូរ កាលណាមានអាហារ និងសម្លៀក បំពាក់គ្រប់គ្រាន់ នោះគេស្គាល់កិត្តិយស និងភាពថោកទាំប”។ នៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន ពាក្យថា “នៅពេលដែលមានអាហារ និងសំលៀកបំពាក់គ្រប់គ្រាន់ គាត់ស្គាល់ការគួរសម” ត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅ មានន័យថាមនុស្សគ្រាន់តែដឹងពីការគួរសម និងល្មមៗនៅពេលដែលពួកគេមានសន្តិសុខហិរញ្ញវត្ថុគ្រប់គ្រាន់។
ប្រសិនបើយើងយកពាក្យនេះមកអនុវត្តចំពោះប្រទេសកម្ពុជា មានន័យថាឥឡូវនេះ ដោយសារប្រាក់ចំណូលជាមធ្យមបានកើនឡើងជាមួយនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប្រជាជនចាប់ផ្តើមមានអាហារ និងសំលៀកបំពាក់គ្រប់គ្រាន់ ហើយឥឡូវនេះចាប់ផ្តើមរៀនអំពីសុជីវធម៌។ បើដូច្នេះមែន ទោះបីមនុស្សមិនយល់នៅពេលនេះក៏ដោយ បើយើងបន្តពន្យល់ ប្រហែលជាថ្ងៃណាមួយគេនឹងយល់។
ដោយសារតែវាមិនមែនជាអ្វីដែលនឹងផ្លាស់ប្តូរលឿននោះទេ ខ្ញុំជឿថាយើងនឹងបន្តរីកចម្រើនពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ថ្ងៃនេះប្រសើរជាងម្សិលមិញ ហើយថ្ងៃស្អែកប្រសើរជាងថ្ងៃនេះ ហើយខ្ញុំនឹងបន្តបង្ហាញពីជំនឿនេះ។
ពេលដែលអ្នកមានអាហារ និងសម្លៀកបំពាក់គ្រប់គ្រាន់ អ្នកត្រូវរៀនសូត្រពីសុជីវធម៌
